czcionka:
kontrast:
Luty w Muzeum PRL-u
10 lutego, godz. 17, prezentacja rocznika „Światowid”
Z przyjemnością informujemy, że ukazał się drugi numer „Światowida. Rocznika Muzeum PRL-u (w organizacji)”. 10 lutego o godz. 17 zapraszamy na spotkanie promujące wydawnictwo „Muzealne (i nie tylko) kolekcje zbiorów wobec PRL-u”. Wezmą w nim udział autorzy publikowanych w wydawnictwie artykułów: Maria Zientara (Muzeum Historyczne Miasta Krakowa), Sławomir Grzechnik (Muzeum Zamoyskich w Kozłówce) i Andrzej Malik (Fundacja Centrum Dokumentacji Czynu Niepodległościowego w Krakowie). Rozmowę poprowadzi Jacek Salwiński (Muzeum PRL-u, Muzeum Historyczne Miasta Krakowa).
13 lutego, godz. 12, filmy i przeźrocza z archiwum Obrony Cywilnej
Muzeum PRL-u przygotowało cykl prezentacji filmowych, towarzyszących wystawie "Atomowa groza. Schrony w Nowej Hucie". Jego gospodarzem jest współtwórca ekspozycji Tomasz Mierzwa, który podczas drugiego spotkania - 13 lutego o godz. 12 - pokaże archiwalne materiały szkoleniowe (filmy i przeźrocza) Obrony Cywilnej i opowie o niej.
18 lutego, godz. 10-12, Poranek w Muzeum: „Mój dom. Moja Huta” - warsztaty plastyczne dla dzieci
Muzeum PRL-u zaprasza w czwartek 18 lutego (w godz. 10-12) na warsztaty plastyczne „Mój dom. Moja Huta”. Ich tematem będą nowohuckie mozaiki. Na chętnych czekamy o godz. 10 przed budynkiem muzeum, bo zajęcia poprzedzi krótki spacer. Gdyby padał deszcz lub śnieg, zbiórka i zajęcia w budynku muzeum. Udział w warsztatach jest darmowy.
21 lutego, godz. 14, oprowadzanie kuratorskie po wystawie „Filatelistyka podziemna 1980-1986 ze zbiorów Stowarzyszenia Sieć Solidarności”
Jacek Swałtek, twórca wystawy „Filatelistyka podziemna 1980-1986 ze zbiorów Stowarzyszenia Sieć Solidarności” zaprasza na bezpłatne oprowadzanie kuratorskie.
22 lutego, godz. 17, prezentacja projektu badawczego „Wyzwania rzeźby współczesnej w przestrzeni publicznej”
Krzysztof Krzysztof przedstawi swój projekt badawczy „Wyzwania rzeźby współczesnej w przestrzeni publicznej”. W jego ramach prezentował w styczniu i lutym 2016 r. przed budynkiem Muzeum PRL-u swą rzeźbę i prowadził poświęcone jej badania sondażowe.
25 lutego, godz. 18, Debata Solidarności - Postawy młodzieży. 35. rocznica rejestracji NZS
Muzeum PRL-u i Stowarzyszenie Sieć Solidarności zapraszają 25 lutego o godz. 18 na kolejną „Debatę Solidarności”. Jej gospodarzem będzie Edward Nowak, a uczestnikami Bogdan Klich i Marek Lasota. Temat: „Postawy młodzieży. 35. rocznica rejestracji NZS”.
28 lutego, godz. 15, finisaż wystawy „PRL mieszka w nas? Kultura czasu wolnego”
W ramach finisażu wystawy „PRL mieszka w nas? Kultura czasu wolnego” jej kurator Maria Wąchała-Skindzier bezpłatnie oprowadzi po ekspozycji.
29 lutego, godz. 18, spotkanie ,,Komuniści i Kościół w Krakowie w ostatniej dekadzie PRL"
29 luty o godz. 18 Muzeum PRL-u oraz Instytut Pamięci Narodowej zapraszają na spotkanie ,,Komuniści i Kościół w Krakowie w ostatniej dekadzie PRL". Uczestnicy: prof. Tomasz Gąsowski (UJ), dr hab. Filip Musiał prof. AI (IPN, Akademia Ignatianum), dr Rafał Łatka (autor książki ,,Polityka władz PRL wobec Kościoła katolickiego w województwie krakowskim w latach 1980-1989"). Prowadzenie: Roman Graczyk (IPN).
Muzeum PRL-u zaprasza na gościnną wystawę „Filatelistyka podziemna 1980-1985 ze zbiorów Stowarzyszenia Sieć Solidarności”. Ekspozycję można oglądać do 26 czerwca 2016 r. od środy do niedzieli w godz. 13-17.
Poczta Podziemna 1980-1985
Cechą odróżniającą Pocztę Podziemną od oficjalnej była tematyka znaczków. Poczta Polska atakowała użytkownika znaczków tematyką ideologiczno-pseudopatriotyczną, zamęczała przypominaniem o wieczystym sojuszu i przyjaźni wiadomo z kim, ciągłymi obchodami świąt MO i SB, kolejnymi przełomowymi zjazdami partii przewodniej, nieustannym fetowaniem pasma sukcesów gospodarczych…
Poczty Podziemne tematyką znaczków, stempli, kopert wprowadziły pomijane dotąd tematy, które wbrew wysiłkom władzy pozostawały w centrum uwagi społeczeństwa. Poza oczywistymi aktualnymi odniesieniami do sytuacji bieżącej (stan wojenny, strajki, ofiary, internowani i aresztowani przywódcy), lubianym przez odbiorców tematem podziemnych poczt była historia Polski XIX i XX wieku, ze szczególnym uwzględnieniem (chronologicznie ujmując): Powstania Styczniowego, Józefa Piłsudskiego, Legionów, wojny 1920 roku, wojny obronnej 1939 roku, Katynia, Gułagu, dziejów Armii Krajowej i Powstania Warszawskiego.
Szczególnie ważny był fakt, że w ruchu Solidarności masowo brali udział uczestnicy wydarzeń sprzed lat, których dokonania, bohaterstwo i jakże często ofiara życia, przedstawiana była przez komunę w całkowicie fałszywy, zakłamany sposób (AK-zapluty karzeł reakcji), pozostający w całkowitej sprzeczności z doświadczeniem poprzedniego pokolenia. Właśnie znaczki podziemne (poza innymi funkcjami) były swoistym hołdem młodszego pokolenia Polaków oddawanego poprzednikom a jednocześnie współuczestnikom Marszu ku Niepodległości.
Poczta Podziemna w latach 1980-1985
Podziemną działalność filatelistyczną lat 80. można podzielić na trzy okresy:
• Lata 1980-1981 - poczty strajkowe, najsłynniejsze to te związane ze strajkami sierpniowymi w Trójmieście. W 1981 roku pojawiły się solidarnościowe nadruki na znaczkach poczty polskiej.
• Od 1982 roku - poczty obozowe działają w ośrodkach internowania, w obozach wojskowych, zakładach karnych, gdzie przetrzymywano skazanych działaczy opozycji.
Szacuje się, że w obozach wykonano 6500 - 7000 walorów filatelistycznych. Używamy tego określenia, gdyż grafika, którą zaliczamy do znaczków pocztowych, poza wejściem do obiegu pocztowego, co jak wiadomo, nie było możliwe, powinna zawierać takie elementy jak nazwa poczty emitującej walor oraz nominał znaczka. Walory obozowe i więzienne w znakomitej większości nie spełniały żadnego z tych wymogów. Gremium zbierających znaczki poczt podziemnych uznało jednak, że projektanci i wykonawcy tego okresu byli amatorami-entuzjastami a nie wytrawnymi filatelistami. Dzisiaj wszystkie grafiki, znaki i znaczki pocztowe są przedmiotem kolekcjonerstwa na równych prawach z "prawdziwymi" znaczkami podziemnymi.
• Lata 1982-1989 - działa kilkadziesiąt poczt, w tym wiele w Krakowie. Znaczki podziemne ukazują się od stycznia 1982 roku.
Ilość znaczków emitowanych w tym okresie, uwzględniając wszelkie odmiany kolorów druku i papieru oraz gatunków papieru, szacowana jest na około 16 000 znaczków. Ukazywały się one w nakładach od kilkunastu sztuk do kilku tysięcy. Z reguły ciekawsze są te z lat 1982 - 1985, gdyż z powodu używanych technik druku a także wpadek i konfiskat, znaczków uchowało się znacznie mniej niż w późniejszym okresie.
Znaczki podziemne ukazywały się w całej Polsce. Prym wiodły: Warszawa, Kraków, Wrocław, Szczecin, Poznań, Gdańsk. Równie ciekawe są znaczki z mniejszych ośrodków, takich jak Wałbrzych, Rzeszów, Puławy, Lublin czy Bydgoszcz.
Jacek Swałtek
W budynku dawnego kina Światowid na os. Centrum E 1 można oglądać obecnie dwie ekspozycje.
Pierwsza z nich - „PRL mieszka w nas? Kultura czasu wolnego” – została otwarta w dawnej Sali kinowej na parterze budynku w czerwcu. To opowieść o miejscach, w których Polacy w PRL-u odpoczywali, spędzali czas wolny. Odtworzono na niej przestrzenie podwórka, działki, kina, domu kultury, świetlicy i nowohuckiego Empiku (czyli salonu książki i prasy), pokazano m.in.: prace plastyczne wykonywane przez amatorów, wyposażenie (np. radia i telewizory) oraz motocykle Junak i Osa, a także mnóstwo zdjęć z epoki. Zwieńczeniem wystawy jest śmietnik historii… Ekspozycję można oglądać do 28 lutego 2016 r. od środy do niedzieli w godz. 10-17.
W podziemiach dawnego kina Światowid mieściły się dwa schrony przeciwlotnicze. W jednym z nich (oraz w prowadzących do niego korytarzach) Muzeum PRL-u przygotowało wystawę „Atomowa groza. Schrony w Nowej Hucie”. Dopełnieniem planszowej opowieści o złożonej sytuacji politycznej z początku lat 50. XX wieku, ziemnej wojnie, propagandzie, wyścigu zbrojeń oraz budownictwie schronowym i Obronie Cywilnej, są prezentacje multimedialne oraz inscenizacje. W centrum wystawy znajduje się Nowa Huta, pod którą w latach 50. Wybudowano ponad 250 schronów. Wernisaż odbędzie się 18 września o godz. 17. W weekend 19-20 września wystawę (a także dwie pozostałe) można oglądać za darmo, w ramach akcji Zajrzyj do Huty. Obowiązywały jednak rezerwacje - miejsc już nie ma! Będzie ona czynna do końca 2016 r., od środy do niedzieli w godz. 10-17 (grupy obowiązują rezerwacje, link do systemu można znaleźć na stronie muzeum: www.mprl.pl).