Pomoc de minimis

 

Pomoc de minimis to pomoc, której udzielenie - z uwagi na jej znikomą wartość - nie skutkuje zakłóceniem konkurencji w wymiarze unijnym. W związku z tym pomoc ta nie spełnia wszystkich kryteriów określonych w art. 107 ust. 1 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE). Pomoc de minimis nie stanowi pomocy publicznej, podlega jednak unijnym regułom dotyczącym pomocy publicznej.

Warunki dopuszczalności pomocy de minimis określa  Rozporządzenie Komisji (UE) 2023/2831 z dnia 13 grudnia 2023 r. w sprawie stosowania art. 107 i 108 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej do pomocy de minimis.  

Kwota pomocy de minimis przyznana przez dane państwo członkowskie UE dla jednego przedsiębiorstwa w okresie 3 lat nie może przekroczyć 300 tys. euro.

 

Pomocy de minimis nie można łączyć z pomocą publiczną (inną niż pomoc de minimis) w odniesieniu do tych samych kosztów kwalifikowalnych, w przypadku gdyby taka kumulacja miała skutkować przekroczeniem poziomu intensywności tej pomocy publicznej.

 

Państwo członkowskie, może przyznać nową pomoc de minimis dopiero po upewnieniu się, że nie podniesie ona całkowitej kwoty pomocy de minimis przyznanej danemu przedsiębiorstwu do poziomu przekraczającego odpowiedni pułap oraz że wszystkie warunki określone w rozporządzeniu są przestrzegane. Przed przyznaniem nowej pomocy de minimis, konieczne jest więc uzyskanie od podmiotu któremu ma być taka pomoc udzielona informacji o wszelkiej pomocy de minimis przyznanej mu w okresie  3 lat. Obowiązek w tym zakresie realizowany jest na podstawie art. 37 ust. 1 ustawy z dnia 30 kwietnia 2004 r. o postępowaniu w sprawach dotyczących pomocy publicznej. 

 

Przedsiębiorca ubiegający się o wsparcie w ramach pomocy de minimis zobowiązany jest do przedłożenia następujących dokumentów:

1. wszystkich zaświadczeń o pomocy de minimis i pomocy de minimis w rolnictwie i w rybołówstwie jakie otrzymał okresie 3  lat albo oświadczenia o wielkości pomocy de minimis i pomocy de minimis w rolnictwie i w rybołówstwie otrzymanej w tym okresie  albo oświadczenia o nieotrzymaniu takiej pomocy w tym okresie;
2. informacji, których zakres i formę przekazywania określa rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 29 marca 2010 r. w sprawie zakresu informacji przedstawianych przez podmiot ubiegający się o pomoc de minimis – na formularzu stanowiącym załącznik nr 1;
3. sprawozdań za ostatnie 3 lata obrachunkowe sporządzonych zgodnie z ustawą o rachunkowości lub innych dokumentów pozwalających ustalić sytuację finansową – w sytuacji, kiedy przedsiębiorca wnioskuje o udzielenie pomocy de minimis w formach takich jak: np. rozłożenie na raty, odroczenie terminu płatności. Do ustalenia wartości pomocy de minimis w tym formach konieczne jest bowiem ustalenie stopy referencyjnej w oparciu dokumenty obrazujące sytuację finansową wnioskodawcy.

 

Pomoc de minimis podlega kumulacji z pomocą przyznaną zgodnie z innymi rozporządzeniami Komisji o pomocy de minimis do odpowiedniego pułapu określonego w art. 3 ust. 2 rozporządzenia (przy zapewnieniu rozdzielności rachunkowej poszczególnych rodzajów działalności). W związku z tym przy obliczaniu wartości pomocy de minimis udzielonej przedsiębiorcy należy brać pod uwagę zarówno pomoc de minimis jak i pomoc de minimis w rolnictwie lub rybołówstwie (i odwrotnie).

 

Pomoc de minimis stanowiąca rekompensatę za świadczenie usług w ogólnym interesie gospodarczym

 

Warunki dopuszczalności pomocy określa  Rozporządzenie Komisji (UE)  2023/2832 z dnia 13 grudnia 2023 r. w sprawie stosowania art. 107 i 108 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej do pomocy de minimis przyznawanej przedsiębiorstwom wykonującym usługi świadczone w ogólnym interesie gospodarczym.

Limit pomocy de minimis dla jednego przedsiębiorstwa świadczącego usługi w ogólnym interesie gospodarczym przyznana przez dane Państwo Członkowskie UE w okresie 3 lat nie może przekroczyć 750 tys. euro.

Procedura ubiegania się o tę  pomoc jest taka sama jak w przypadku ubiegania się o pomoc de minimis na podstawie Rozporządzenia 2023/2831.

Zakres informacji przedkładanych przez przedsiębiorcę określa jednak załącznik nr 2 do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 29 marca 2010 r. w sprawie zakresu informacji przedstawianych przez podmiot ubiegający się o pomoc de minimis.

 

Zaświadczenia o pomocy de minimis

 

Państwo Członkowskie udzielające przedsiębiorcy pomocy de minimis zobowiązane jest do poinformowania o charakterze i wartości wsparcia. Zgodnie z art. 5 ust. 2 ustawy z dnia 30 kwietnia 2004 r. o postępowaniu w sprawach dotyczących pomocy publicznej do wydania zaświadczenia o pomocy de minimis zobowiązany jest podmiot udzielający pomocy. Zaświadczenie wydawane jest z urzędu na podstawie Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 20 marca 2007 r. w sprawie zaświadczeń o pomocy de minimis i pomocy de minimis w rolnictwie lub rybołówstwie – według wzoru stanowiącego załącznik nr 1. Zaświadczenie o pomocy powinno być wydane wraz dokumentem (decyzją, umową, porozumieniem) na podstawie którego przedsiębiorca nabył prawo do pomocy. Organ wydaje zaświadczenie, o ile spełnione są wszystkie warunki do udzielenia pomocy de minimis. 

Organ udzielający pomocy de minimis zobowiązany jest z mocy prawa do wydania korekty zaświadczenia o pomocy de minimis w przypadku, kiedy stwierdzi, że wartość faktycznie udzielonej pomocy de minimis jest inna niż wykazana w zaświadczeniu wydanym przez ten organ. Zaświadczenie korygujące powinno być wydawane w terminie 14 dni od stwierdzenia tego faktu. W nowym zaświadczeniu organ podaje prawidłową wartość pomocy oraz stwierdza utratę ważności poprzedniego zaświadczenia.

Na organach udzielających pomocy de minimis ciążą również obowiązki sprawozdawcze, o których mowa w art. 32 ust. 1 ustawy z dnia 30 kwietnia 2004 r. o postępowaniu w sprawach dotyczących pomocy publicznej.

 

Pomoc de minimis dla zakładów pracy chronionej

 

Na podstawie art. 31 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych prowadzący zakład pracy chronionej lub zakład aktywności zawodowej w stosunku do tego zakładu zwolniony jest m. in. z podatku od nieruchomości, rolnego, leśnego, od podatku od czynności cywilnoprawnych oraz niektórych opłat.

Środki z tych zwolnień w 90% przekazywane są na – Zakładowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (ZFRON), do utworzenia którego, na mocy art. 33 ust. 1 ustawy zobowiązany jest każdy pracodawca prowadzący zakład pracy chronionej. Dysponentem środków ZFRON, stosownie do postanowień art. 33 ust. 9 ustawy jest zakład pracy chronionej, który ze środków tego funduszu pokrywa wydatki związane z finansowaniem rehabilitacji zawodowej, społecznej oraz leczniczej osób niepełnosprawnych.

Środki ze zwolnień, o których mowa w art. 31 ust. 1 ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych nie stanowią pomocy publicznej aż do momentu wydatkowania tych środków na przysporzenie dla przedsiębiorcy. Część wydatków dokonywanych z ZFRON stanowi pomoc de minimis. Dniem udzielenia pomocy de minimis jest dzień wydatkowania środków z konta ZFRON. a wartość pomocy przeliczana na euro według kursu z dnia wydatkowania środków z konta ZFRON.

Zasady wydatkowania środków zgromadzonych na koncie ZFRON oraz warunki uznania niektórych z nich za pomoc de minimis określa Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 19 grudnia 2007 r. w sprawie zakładowego funduszu rehabilitacji osób niepełnosprawnych. Katalog wydatków stanowiących pomoc de minimis zawarty jest w § 2 Rozporządzenia.

Jeżeli pracodawca prowadzący zakład pracy chronionej poniesie wydatek ze środków zgromadzonych na ZFRON i zgodnie z przepisami rozporządzenia wydatek ten kwalifikuje się do uznania go za pomoc de minimis musi wystąpić do właściwego organu podatkowego lub podmiotu uprawnionego do pobierania opłat na podstawie odrębnych przepisów o wydanie zaświadczenia o pomocy de minimis. Procedura związana z uzyskaniem stosownego zaświadczenia zawarta jest w § 9 rozporządzenia.

 

W celu uzyskania zaświadczenia przedsiębiorca przedstawia informację o dokonaniu wydatku ze środków ZFRON w ciągu 30 dni od dnia jego dokonania. Dodatkowo przedsiębiorca powinien przedłożyć:

1. wszystkie zaświadczenia o pomocy de minimis otrzymanej w okresie  3 lat albo oświadczenie o wielkości pomocy de minimis otrzymanej w tym okresie, albo oświadczenie o nieskorzystaniu z pomocy de minimis w tym okresie;
2. informacje, których zakres i formę przekazywania określa rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 29 marca 2010 r. w sprawie zakresu informacji przedstawianych przez podmiot ubiegający się o pomoc de minimis – według wzoru stanowiącego załącznik nr 1. W formularzu przekazuje się także informacje o każdej pomocy innej niż de minimis , jaką przedsiębiorca otrzymał w odniesieniu do tych samych kosztów kwalifikujących się oraz na dany projekt inwestycyjny, z którym związana jest pomoc de minimis;
3. szczegółowe wyjaśnienia dotyczące poniesionego wydatku kwalifikującego do uznania go za pomoc de minimis w myśl § 2 rozporządzenia, w tym kserokopie faktur potwierdzających poczyniony wydatek;
4. wyciąg bankowy konta ZFRON - w celu zweryfikowania, czy wydatek został faktycznie dokonany z właściwego konta. Zgodnie z § 9 ust. 2a rozporządzenia nie uznaje się za dokonanie wydatku ze środków funduszu rehabilitacji wydatku, który został sfinansowany ze środków innych niż zgromadzone na rachunku ZFRON, a następnie zrefundowany ze środków tego funduszu.

Zwolnienia, o których mowa w art. 31 ust. 1 ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych mogą być przeznaczone na pokrycie wydatków w wysokości nieprzekraczającej 81% wartości tych zwolnień.

Na każdym etapie postępowania organ wydający zaświadczenie ma prawo do przeprowadzenia dodatkowego postępowania wyjaśniającego. W przypadku kiedy przedsiębiorca nie złoży wszystkich wymaganych dokumentów lub z innych powodów nie jest możliwe wydanie zaświadczenia o pomocy de minimis organ odmawia jego wydania. Na postanowienie o odmowie wydania zaświadczenia przysługuje zażalenie.