prof. Robert Traba

Tegorocznym laureatem Nagrody Rady Miasta Krakowa im. Stanisława Vincenza został Pan prof. Robert Traba – historyk, politolog i działacz społeczny, badacz pamięci społecznej oraz historii kulturowej, a także historii Polski i Niemiec XIX i XX wieku. Pracuje w Instytucie Studiów Politycznych Polskiej Akademii Nauk w Warszawie; dr honoris causa Uniwersytetu Marcina Lutra w Halle-Wittenberdze; profesor honorowy na Freie Universität w Berlinie. Dyrektor-założyciel Centrum Badań Historycznych PAN w Berlinie. Autor wystaw w Polsce i Berlinie (m.in. „Wir Berliner!/ My, berlińczycy” 2009 w dwóch berlińskich muzeach); przez 13 lat współprzewodniczący Polsko-Niemieckiej Komisji Podręcznikowej i współtwórca drugiego na świecie bilateralnego podręcznika do nauki historii „Europa. Nasza historia”, nagrodzonego, m.in. przez krakowską PAU.

Obecnie współprzewodniczący Rady rządowej Fundacji Współpracy Polsko-Niemieckiej. Aktywny uczestnik życia kulturalnego w Polsce, m.in. inicjator i współtwórca stowarzyszenia „Borussia” oraz wieloletni redaktor czasopisma pod tą samą nazwą; wieloletni, bliski współpracownik Międzynarodowego Centrum Kultury w Krakowie.

Autor ponad 30 publikacji książkowych, naukowych i eseistycznych. Najważniejsze to Wschodniopruskość. Tożsamość regionalna i narodowa w Prusach Wschodnich (cztery wydania, ostatnie 2022; po niemiecku: Ostpreußen. Konstruktion einer Provinz) oraz dziewięć tomów Polsko-niemieckich miejsc pamięci (wspólnie z Hansem Henningiem Hanem i 115 autor(k)ami). Obecnie koncentruje się na historii kulturowej, pamięci społecznej oraz trudnym dziedzictwie w wymiarze regionalnym i europejskim. Ostatnie publikacje: Historia (nie) na sprzedaż, Kraków: Austeria 2024 oraz Autobiografia i historia, Kraków: Austeria 2025.

Nagroda jest przyznawana od 2005 roku a jej dotychczasowym Laureatami są: Tomas Venclova, Jiři Gruša, Krzysztof Czyżewski, Emil Brix, Agnieszka Holland, Tatiana Tołstoj, Andrzej Stasiuk, Martin Pollack, Magda Vášáryova, Serhij Żadan, Jacek Purchla, Jarosław Hrycak, Swietłana Aleksijewicz, Krzysztof Penderecki, G. Csaba Kiss, Oleg Sencow , Wojciech Ornat, Oksana Zabużko, Cezary Obracht – Prondzyński i Rasa Rimickaitė.

Patron nagrody Stanisław Vincenz ur. 30 listopada 1888 w Słobodzie Rungurskiej, zm. 28 stycznia 1971 w Lozannie) – polski prozaik i eseista, miłośnik i znawca Huculszczyzny i Pokucia, a także myśli i sztuki starożytnej Grecji. Jest szeroko znany w polskiej i europejskiej kulturze i literaturze jako wybitny etnograf, eseista, filozof, ceniony pisarz, autor słynnej trylogii „Na wysokiej połoninie”. Był badaczem i wnikliwym znawcą kultury Huculszczyzny i Pokucia, organizatorem pierwszego zjazdu „małych ojczyzn” w szwajcarskim Vallamont i autorem koncepcji, zgodnie z którą nie tyle państwa, ile regionalne „małe ojczyzny” stanowią o więzi Europejczyków. Stanisław Vincenz był człowiekiem dialogu międzykulturowego i międzynarodowego. W przyszłym roku mija 55 lat od jego śmierci. Spoczywa na Cmentarzy Salwatorskim w Krakowie.

Uroczystość wręczenia nagrody odbyła się podczas uroczystej sesji Rady Miasta Krakowa w dniu 19 listopada br. o godz. 10.00 w Sali Obrad im. Stanisława Wyspiańskiego (Plac Wszystkich Świętych 3–4).

Podziękowania z okazji przyznania Nagrody Rady Miasta Krakowa im. Stanisława Vincenza (fragment)